Kolon Kanseri (Kalın Bağırsak Kanseri)

Kalın Bağırsak Kanseri, diğer adıyla kolorektal kanser (kolon ve rektum kanseri), ülkemizde önemli bir sağlık sorunudur. Sağlık Bakanlığı'nın yayınladığı istatistiklere göre, kadınlarda ikinci, erkeklerde üçüncü sıklıkta rastlanan kanser türüdür. Yine Sağlık Bakanlığı'nın hastanelerde yatan hasta listesine göre, akciğer ve meme kanserinden sonra kalın bağırsak kanseri üçüncü sıklıkta yer almaktadır.

Bu rakamlar endişe verici olabilir; ancak, hastalıkla ilgili iki önemli noktanın iyi anlaşılması gereklidir:

1. Kalın Bağırsak Kanseri Önlenebilir Bir Hastalıktır: Kalın bağırsak kanseri, belirli önleyici önlemler alınarak önlenebilen bir hastalıktır. Düzenli tarama testleri, sağlıklı bir yaşam tarzı ve dengeli beslenme alışkanlıkları, riski azaltmada önemli rol oynar.

2. Erken Teşhis İle Tam Şifa Mümkündür: Kalın bağırsak kanseri, erken evrede tespit edildiğinde başarılı bir şekilde tedavi edilebilen bir hastalıktır. Bu nedenle düzenli sağlık kontrolleri ve tarama testleri, hastalığın erken aşamalarda teşhis edilmesine olanak tanır ve tedavi şansını artırır.

Bu bilgiler ışığında, toplumda farkındalık yaratmak ve düzenli sağlık kontrollerini teşvik etmek, kalın bağırsak kanseri ile mücadelede önemli bir adımdır. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları ve bilinçli sağlık taramaları, bu hastalıkla başa çıkmada etkili bir stratejidir.

KALIN BAĞIRSAK KANSERİ (KOLON KANSERİ) NASIL BAŞLAR ?

Hemen hemen tüm kalın bağırsak kanserlerinin, bir polip zemininden başladığı konusunda görüş birliği vardır. Polip, bağırsak iç yüzeyini örten tabakadan gelişen, bağırsak içine doğru büyüyen kabartı ve şişliğe verilen isimdir. Zaman içinde, polibi oluşturan hücrelerin değişimleri sonucu polip zemininde kanser ortaya çıkabilir. Önce polip içinde sınırlı kalan kanser hücreleri zaman içinde çoğalarak tümör kitlesini oluşturur ve bu kitle kalın bağırsak duvarını işgal eder. Kontrolsüz büyümeye devam eden kanser hücreleri belli bir dönem sonra bağırsakta tıkanıklığa yol açabilir, çevre ve uzak organlara yayılabilir.

KALIN BAĞIRSAK (KOLON KANSERİ) BELİRTİLERİ NELERDİR?

Belirti ve bulgular kanserin kalın bağırsak içinde yerleştiği yere göre değişiklik gösterir.

Kalın bağırsağın sağ tarafında (ince bağırsakla birleştiği bölgeye yakın bölgelerinde) en sık görülen belirtisi dışkı ile birlikte gizli (fark edilmeyen) kan kaybıdır. Hastalar gözle fark edilemeyen bu kanamaya bağlı kansızlık ve halsizlik şikayeti ile doktora gelirler. Aşırı yorgunluk, eskisi gibi iş yapamama ve nefes darlığı şikayetleri de ek olarak görülebilir. Diğer önemli bir bulgu da bağırsak alışkanlıklarında değişikliktir. Zaman zaman kabızlık ve / veya ishal atakları olabilir. Bu dönemde karın ağrısı, şişkinlik, aşırı gaz bu bulgulara ek olarak ortaya çıkabilir.

Kalın bağırsağın sol tarafında (makata yakın kısımlarında) yerleşen kanserlerde sıklıkla kanla karışık dışkılama şikayeti gözlenir. Hastalar dışkılama alışkanlıklarında değişiklikten, sıklıkla kabızlıktan şikayet ederler. Dışkılama sonrası rahatlayamama, karın ağrısı (özellikle sol alt taraflarda görülür) ile aşırı gaz ve şişkinlik diğer belirtilerdir. 

Bu belirti ve bulgular aynı zamanda başka hastalıklarda da gözlenebilir. Bu nedenle kesin tanı için detaylı bir inceleme yapılması gereklidir. Karın ağrısı ve kilo kaybı genellikle yaygın hastalığı gösteren geç semptomlardır. Pek çok polip ve kanser belirti ve bulgu vermez. Bu nedenle hastalar, genelde doktora, hastalığın ileri evresinde başvurur. Karın ağrısı ve kilo kaybı genellikle ilerlemiş hastalığa işaret eden geç belirtilerdir.

KOLON KANSERİ EN SIK BAĞIRSAĞIN HANGİ BÖLGESİNDE GELİŞİR?

Kalın bağırsak kanseri, en sık bağırsağın sol tarafında yani inen kolon ve kalın bağırsağın makata yakın olan son bölümü, rektum denilen kısmında görülür.

KALIN BAĞIRSAK (KOLON) KANSERİNDE TEDAVİ

Kalın bağırsak kanserinin tedavisi hastalığın evresine ve hastanın özelliklerine göre planlanmaktadır. Her hastanın bireysel değerlendirilmesi ve buna göre bir tedavi planı yapılması gerekmektedir. Bu tedavinin başarısı "multidisipliner"  bir tedavi yaklaşımını yani bir ekip çalışmasını gerektirir. Bu ekipte cerrah, radyolog, tıbbi onkolog ve radyasyon onkoloğu ön planda rol alır. Buna ek olarak gastroenterolog, psikiyatrist, diyetisyen ve stomaterapiste de önemli görevler düşmektedir. Böyle bir ekip çalışması ile her hastanın tedavisi titizlikle planlanmalıdır

Kalın bağırsak (Kolon kanseri) olan hastalarda, tam iyilesme (sifa) için ameliyat çok önemlidir. Hastalığı tek başına kemoterapi ile tedavi etmek mümkün değildir. Fakat bazen ameliyat tedavisi öncesi kemoterapi verilmesi ve uygun bir zamanda ameliyatın planlanması gerekebilir.

Eğer kanser, erken tanı konulur ve tedavi edilirse hastaların%80-90’ı normal sağlığına kavuşur. Tanı, geç evrelerde konursa şifa şansı %50 veya altına düşer.

Kolon kanseri ile ilgili detaylı bilgi için aşağıdaki konu başlıklarından yararlanabilirsiniz.